محمد خاکپور بازیکنی آرام بود و در ایران سابقه بازی در پاس، بهمن، پرسپولیس و در خارج از کشور در گیلانک سنگاپور و رد بولز نیویورک آمریکا را دارد. او در 52 بازی برای تیم ملی به میدان رفت و سابقه بازی در جام جهانی 1998، جام ملتهای آسیا 1996 و مسابقات مقدماتی جام جهانی 1998 در کارنامه دارد. خاکپور که در آمریکا زندگی میکرد مدتی در تیمهای استیلآذین به عنوان سرمربی و فولاد خوزستان به عنوان دستیار محمد مایلیکهن کار کرد ولی اکنون فعالیتی در فوتبال ایران ندارد.
گفتوگوی تفصیلی با خاکپور را در زیر میخوانید.
درباره مسائل مربوط به تیم ملی و اتفاقات اخیر از جمله لغو اردوی پرتغال چه نظری دارید؟
من هیچ اطلاعاتی درباره فوتبال ایران ندارم و اصلا نمیدانم چه اتفاقاتی در فوتبال ایران میافتد. به همین دلیل نمیتوانم نظر کارشناسی بدهم.
شما سالها ملیپوش بودید و در جام جهانی 98 فرانسه برای تیم ملی بازی کردید و میتوانید در این شرایط اظهار نظر کنید.
همانطور که گفتم هیچ اطلاعاتی از ایران ندارم و اگر بخواهم اکنون اظهار نظری کنم از اطلاعاتی است که شما به من میدهید.
اردوی تیم ملی در پرتغال به دلیل نداشتن پول لغو شد. پس از جلسهای که بین کیروش و کفاشیان و تاج برگزار شد کفاشیان اعلام کرد جامعه فوتبال تصمیم بگیرد تیم ملی در اولویت قرار داشته باشد یا باشگاهها. سوال ما از شما این است که چنین چیزی امکان دارد که بین تیم ملی و باشگاهها اولویتبندی کنیم؟
ابتدا باید بگویم در فوتبال ما پول کم نیست. در واقع تنها چیزی که در ایران کم نیست، پول است. ما نمیتوانیم بگوییم چون مشکل مالی داریم اردوی تیم ملی باید لغو شود. در جایی که این همه پول هزینه میشود و مشخص هم نیست کجا میرود فدراسیون نمیتواند بگوید پول نیست. اگر پول برای هزینههای تیم ملی نباشد این نشان از بیعرضگی فدراسیون دارد.
یعنی این مسئله به ضعف فدراسیون فوتبال برمیگردد؟
در لیگی که بازیکن و مربی آن پولهای میلیاردی میگیرند فوتبالش آنقدر پتانسیل دارد که درآمدزایی کند. ما نه برنامهریزی بلد هستیم و نه میدانیم چطور از راه سالم و راه اقتصادی صحیح پول در بیاوریم تا بعدها نگوییم برای برگزاری اردوی تیم ملی در پرتغال پول نداریم.
شاید کفاشیان به این نتیجه رسیده که با توجه به عدم حمایت از او نمیتواند کاری انجام دهد...
اینکه افراد در فدراسیون و سازمان لیگ میگویند نمیتوانند کاری انجام دهند، نشان میدهد سر جای خودشان نیستند. وقتی رئیس فدراسیون فوتبال از رشته دوومیدانی میآید معلوم است که نمیتواند کاری انجام دهد. وقتی چنین شخصی رئیس فدراسیون فوتبال میشود افراد زیر مجموعه او نیز همانند او هستند. باید افراد متخصص را راس کار بیاوریم تا در این شرایط بتوانند کاری انجام دهند.
درباره تعطیلی لیگ ایران برای برگزاری اردوی تیم ملی چه نظری دارید؟
در هیچ جای دنیا لیگ را تعطیل نمیکنند تا تیم ملی آن کشور اردو برگزار کند. ما نمیتوانیم تیمها را مجاب کنیم بدون ملیپوشان خود به میدان بروند. تیم ملی کلکسیونی از بازیکنان لیگ است و هر چقدر لیگ با برنامهتر و قوی باشد تیم ملی هم با برنامه و قوی خواهد بود.
وقتی در لیگ بازیکنان با کیفیتی داشته باشیم نیازی به اردوهای بلند مدت نیست و همانند تمام کشورهای دنیا بازیکنان 72 ساعت پیش از بازی در اختیار تیم ملی قرار میگیرند و اتفاقا با آمادگی بالا در بازی تیم ملی حاضر میشوند.
شاید دلیل کیروش برای تعطیلی لیگ پایین بودن کیفیت بازیکنان است...
قطعا کیفیت لیگ ایران پایین است و خیلی از بازیکنان اساس و کارهای تاکتیکی اولیه را ندارند. حتما سرمربی تیم ملی به این نتیجه رسیده که در اردوهای بلند مدت بازیکنان را در اختیار داشته باشد تا کارهای اساسی و تاکتیکی اولیه را به بازیکنان انتقال دهد.
درباره اتفاقاتی که برای تیم ملی رخ داده و کشمکش کیروش با باشگاهها پیشنهادی هم دارید؟
هیچ پیشنهادی ندارم.
شما بازیهای لیگ برتر ایران را پیگیری میکنید؟
به هیچوجه. امسال که نمیدانم چه خبر شده، سال گذشته هم تنها شنیدم استقلال قهرمان شد!
انتقاداتی که به لیگ ایران میشود کیفیت پایین بازیها است. فکر میکنید چرا لیگ ایران کیفیت پایینی دارد؟
متاسفانه ما واقعبین نیستیم. تیم ملی به جام جهانی صعود کرد ولی با شانس، اقبال و دعا توانستیم در کرهجنوبی نتیجه بگیریم. تاکنون از خودمان سوال کردیم که آیا برای جام جهانی برنامهریزی کردهایم؟ باشگاهها در ایران برنامهریزی نمیکنند؛ ثبات ندارند و تنها دنبال تغییرات هستند. مدیران باشگاهها برای منافع خود مرتب تغییرات ایجاد میکنند. با این شرایط قطعا کیفیت بازیکنان هم پایین میآید و به این جایی میرسد که اکنون شاهد هستیم.
ما شانسی به جام جهانی میرویم و سپس خودمان را با تیمهایی که هر دوره به جام جهانی میروند مقایسه میکنیم. هر تیمی که به جام جهانی میرود ساختارش بهتر و در فوتبالش استعدادیابی میشود، چون یاد میگیرند چطور کار کنند ولی پس از جام جهانی 98 فرانسه فوتبال ایران نزول کرد. دلیل این مسئله نبود متر و ملاک در همه ردههای فوتبال ما است. منظورم از متر و ملاک کارآیی و بلد بودن کار است. در ایران متر و ملاک، ارتباطات و هزینه کردن است و وقتی ارتباطات با افراد شکل میگیرد و هزینه میشود کیفیت همه چیز پایین میآید.
به همین دلیل تصمیم گرفتید دیگر در فوتبال ایران کار نکنید؟
دقیقا همینطور است. خیلیها معتقدند کار و زندگی دو مقوله جدا هستند ولی معتقدم کار جزیی از زندگی است. در کاری که آلوده است و در آن زد و بند، فساد اخلاقی و ... وجود دارد، من نیستم.
یعنی معتقدید فوتبال ایران آلوده است؟
خیلی زیاد.
نظرتان در مورد حضور مدیران سیاسی در فوتبال ما چیست؟
همه جای دنیا افراد سیاسی برای اینکه زودتر به شهرت برسند دنبال این هستند که وارد ورزش شوند. در ایران افراد سیاسی به راحتی و با مقداری هزینه وارد ورزش میشوند تا زودتر به شهرت برسند. در دنیای سیاست صدها برابر هزینه میکنند تا وارد این حوزه شوند و جالب اینکه شاید کمتر کسی آنها را بشناسد اما در ایران با مقداری هزینه میتوانی وارد ورزش شوی و به شهرت برسی.
وقتی میشنوید بازیکنان هم نسل شما مثل فرهاد مجیدی، علی کریمی و ...ستاره این روزهای لیگ ایران هستند به چیزی میرسید؟
در این زمینه فوتبالیستها را مقصر نمیدانم. در طول 10 سال 3،4 نسل از فوتبال تغییر میکند. بازیکنانی چون مجیدی و بختیاریزاده برای 3،4 نسل گذشته هستند. در این فوتبال چیزی به اسم «آموزش» وجود ندارد. در ایران بازیکن برای اینکه به پیراهن و باشگاه مورد نظرش برسد با مقداری هزینه از قراردادش راحت به آن دست پیدا میکند. با این شرایط نه سرمربی، نه مدیر و نه هیچکس دیگر نمیتواند به او چیزی بگوید چون خودش را در آن تیم ضمانت کرده است. با این شرایط معلوم است کیفیت آن بازیکن پایین میآید.
متاسفانه در فوتبال ما شایسته سالاری نیست و فوتبال ما شده ارتباطات با افراد و هزینه کردن و با این شرایط مشخص است که کیفیت فنی لیگ پایین میآید. در زنجیره این فوتبال حلقه آموزش وجود ندارد و اکنون میبینیم بازیکنانی چون مجیدی و کریمی ستاره فوتبال ایران هستند.