تصویر آیاندا پاتوسی با لباس آبی و فیروزهای باشگاه بنییاس در محاصره
دو مدیر اماراتی، نقطه پایان ماجرای بازگشت این هافبک اهل آفریقای جنوبی به
استقلال بود. بازیکنی که در کمتر از نیم فصل چنان محبوبیتی روی سکوها پیدا
کرده بود که حفظ او، یکی از مهمترین مطالبات هواداران شده بود اما در
نهایت این بنییاس بود که در نبرد با استقلال فاتح پاتوسی شد. امروز دیگر
اهمیتی ندارد که آیا مدیران استقلال در تمدید قرارداد با پاتوسی تعلل
کردهاند یا اینکه از همان ابتدا مایل نبودند هزینه سنگین خرید او (حدود
500 هزار دلار) را تقبل کنند یا اساساً استراماچونی علاقه چندانی به حفظ
پاتوسی نداشته و در شرایط محدودیت مالی، ترجیح میداده به جای یک هافبک
گرانقیمت، یک مهاجم گرانقیمت مثل دیاباته در ترکیبش داشته باشد.
استقلالیها حالا هر چقدر که از رفتن وینفرد شفر به بنییاس و پرداخت نکردن
غرامت سنگین مربی اخراج شده خوشحال بودند، به همان اندازه از رودستی که
شفر به آنها زده ناراضی هستند اما چرا پاتوسی تا این اندازه محبوب شد و
چطور توانست فقط در 3 ماه در دل هواداران جا باز کند؟ جدا از 4 گل و 4 پاس
گل پاتوسی در لیگ و لیگ قهرمانان آسیا، ریشه محبوبیت پاتوسی از یک منظر
دیگر هم قابل تحلیل است.
آیاندا پاتوسی یک هافبک بازیساز (پلی میکر) است. یعنی دقیقاً در همان پستی
بازی میکند که فوتبال ایران در تولید آن به شدت فقیر است. به فوتبال
باشگاهی ایران در 10 سال اخیر نگاه کنید و نام همه هافبکهای بازیساز
ایرانی را مرور کنید. چند نام در حافظه جمعی ما ماندگار شده؟ مجتبی جباری،
محرم نویدکیا، ایمان مبعلی و مسعود شجاعی. بعد از این چهار نفر، با یک
فاصله معنیدار به نامهایی مثل محسن مسلمان، سروش رفیعی، قاسم حدادیفر،
محمد نوری و یکی دو نفر دیگر میرسیم و تمام!
پلیمیکرها مثل مدافعان راست و چپ نیستند که هر تیم حداقل 4 تا از آنها
داشته باشد. اگر تیمی خوش شانس باشد، شاید یکی از این هافبکهای طراح را در
اختیار داشته باشد. وجه مشترک همه آنها خلاقیت بیپایان، هوش تاکتیکی،
توانایی دریبلزنی، ارسالهای دقیق، ضربات ایستگاهی، خونسردی، قدرت
تصمیمگیری بالا و ارسال پاسهای کلیدی منجر به گل است. بازیسازها معمولاً
قد بلند و اندام درشتی ندارند، فانتزی در فوتبال آنها زیاد است و اگر روی
فرم باشند، در هر لحظه با خلاقیتشان میتوانند گره کور هر بازی سختی را
باز کنند. مجموعه این فاکتورها باعث میشود که هافبکهای بازیساز در قیاس
با پستهایی مثل هافبک دفاعی یا مدافعان کناری، با شدت و شتاب بیشتری محبوب
شوند و پاتوسی یکی از این هافبکهای کمیابی بود که نمونه آن در فوتبال
امروز ایران انگشت شمارند. این را هم در نظر داشته باشید که بعضی از مربیان
تیمشان را به ترتیبی ارنج میکنند که اساساً جایی برای هافبک بازیساز به
مفهوم کلاسیک آن وجود ندارد اما کمتر مربی حاضر میشود یکی از این تیپ
هافبکها را در اختیار داشته باشد و آن را روی نیمکت پیچ کند.
آیا استقلال از نبودن پاتوسی در لیگ نوزدهم لطمه خواهد خورد؟ در تیم کاملاً
دگرگون شده استقلال، پاسخ به این پرسش غیرممکن است. هیچکس نمیداند
استراماچونی چه افکاری در سر دارد. دریافتن اینکه آیا پاتوسی مثل تیام و
جباروف فصل گذشته، حسرت آینده هواداران استقلال خواهد شد یا اینکه به طور
کلی فراموش میشود شاید تا نیمفصل طول بکشد.