کی‌روش: فوتبال ایران دچار رکود شده است/ بازیکنانی دارم که قادرند خود را با هر سیستم بازی وفق دهند

در مقدمه این مصاحبه آمده است: کارلوس کی‌روش در شهر نامپولا واقع درموزامبیک به دنیا آمده است. او می‌گوید وقتی پسر یک مربی فوتبال باشید نمی‌توانید چیز دیگری در زندگی‌تان باشید و بازی با توپ برای چنین پسرهایی تنها تفریح بوده است. کی‌روش در این باره می‌گوید «ژنتیک و محیط من را به این زندگی سوق داد». داستان این مربی موزامبیکی که تابعیت پرتغال را گرفته، از آفریقا آغاز شد و به سطح جهانی کشید شد. او چه به عنوان دروازه‌بان و چه به عنوان سرمربی، فوتبال را آموخت و حالا آن را به دیگران می‌آموزد. پسری که فوتبال را از روی تماشای فیلم‌های ضبط شده بازی‌ها در زادگاهش شناخت، حالا تبدیل به یکی از بهترین مربیان جهان شده است، یکی از پیشگامان و مالکان پرتغالی تابلوهای نقاشی امروزه همانند ژوزه مورینیو، فرناندو سانتوس و لئوناردو ژاردیم. کی‌روش از هیچکس نیاموخت: او دستیار سرالکس فرگوسن اسکاتلندی در منچستریونایتد بود. او با یادآوری آن دوران می‌گوید«کار با فرگوسن طولانی‌ترین رابطه کاری من به شمار می‌‌رود که به بیرون از زمین و دوستی ما هم کشیده شد».  کی‌روش طرفدار فوتبال برزیل و تیته (سرمربی کنونی برزیل) از زمانی که هدایت تیم کورینتیانس را بر عهده داشت، است. او حالا سرمربی تیم ملی ایران است و موفق شد جواز حضور در مسابقات سال آینده جام جهانی در روسیه را با تیم ملی به دست بیاورد.

* مربیان پرتغالی لحظات عالی را تجربه کرده‌اند. شما تیم ملی ایران را به جام جهانی 2018 روسیه رساندید. فرناندو سانتوس موفق شد پرتغال را به قهرمانی اروپا برساند. لئوناردو ژاردیم با موناکو فاتح لوشامپیونه فرانسه شد و ژوزه مورینیو هم منچستریونایتد را به قهرمانی لیگ اروپا رساند. چه توضیحی برای این لحظات تاریخی دارید؟

من بر این باورم که این ترکیبی از دو چیز است: فرصت متقابل با صلاحیت. فرصت؛ نتیجه موفقیت و موفقیت تیم‌های پرتغالی در فوتبال بین‌المللی است. با تصویر این برند، ما فرصتی ایجاد کردیم که نظر جهانیان به مربیان ما معطوف شود که پایه و اساس این موفقیت هستند. سپس صلاحیت؛مربیان پرتغالی دارای دانش بسیار دقیق فنی و حرفه‌ای تمرین دادن هستند و رویکردی خردمندانه به بازی دارند که خیلی بامهارت و منعطف‌پذیر است. ما مربیانی با ظرفیت بالا داریم. ما کشوری کوچک هستیم که جمعیت و بازیکنان کمی دارد، اما توانایی وفق دادن خود با هر شرایطی را داریم.

* بهترین مربی پرتغالی حال حاضر کیست؟

آیا می‌دانستید که در حال حاضر در حدود 200 مربی پرتغالی در خارج از این کشور مشغول به فعالیت هستند؟ تجزیه و تحلیل بهترین مربی بستگی به معیارهای زیادی دارد. در کل این بستگی به نتایج سطحی و فوری و معیارهای مدنظر دارد که ترجیح می‌دهم پاسخ به این پرسش را به عهده روزنامه‌نگاران و هواداران بگذارم.

* شما آفریقای جنوبی را به جام جهانی 2022 رساندید، پرتغال را به جام جهانی 2010 و سپس ایران را به جام‌های جهانی 2014 و 2018 رساندید، اما این بار شما تیم ملی را بدون شکست و بدون دریافت گل در گروه اول از مرحله انتخابی جام جهانی در منطقه آسیا به جام جهانی رساندید.

همیشه برایم مهم بوده که خودم را به شکلی پایدار وقف پارامترهایی کنم که به آنها باور دارم و همیشه دیدی عملی و واقع‌گرایانه به آنها داشته‌ام و همین به من کمک کرده تا خودم را با واقعیت‌ و چالش‌های متفاوت وفق دهم. من در مورد توانایی داشتن مسیری منحصر به فرد صحبت می‌کنم بدون اینکه از الگویی تقلید شود، الگوهایی که ممکن است با واقعیت‌هایی که من با آنها مواجه هستم، سازگار نباشند. در عین حال بر این باورم که خیلی مهم است که بتوان انگیزه لازم را در بازیکنان با مسئولیت‌پذیری و روبه‌رویی با چالش‌ها، نه تنها در رقابت‌ها بلکه چگونگی رقابت کردن، ایجاد کرد. در کل این خیلی مهم است و جای خوشحالی دارد که قادر به یافتن استعدادهایی باشید که می‌توانند از عهده این چالش‌ها برآیند.

* هیچ برزیلی در کار شما تأثیرگذار نبوده است؟

فوتبال برزیل در DNA مربیان پرتغالی است. من از موزامبیک آمده‌ام و تأثیر زیادی از آفریقا گرفته‌ام و مدارس آفریقایی هم برزیلی‌های زیادی دارد. در آفریقا افرادی که نمی‌دانند چطور با بدن‌شان بازی کنند، فوتبالیست تلقی نمی‌شوند. فوتبال آفریقا خیلی به فوتبال برزیل نزدیک است و ما ریشه‌های مشترکی با یکدیگر داریم. ما به لحاظ فنی تکامل بسیاری پیدا کرده‌ایم و سازماندهی و بُعد کار حرفه‌ای را هم به فوتبال‌مان اضافه کرده‌ایم. در مورد کورینتیانس، این حقیقت وجود دارد که ما با تیم ملی ایران در سال 2014 در جریان جام جهانی آنجا کار کردیم. مایلم همین جا از محبت و در دسترس بودن تیته و کادرفنی‌اش (سرمربی وقت کورینتیانس) قدردانی کنم. اغلب هم می‌گویم که «ارتباط کورینتیانس» وجود دارد. از اینها که بگذریم، برزیلِ تیته و ایرانِ کی‌روش اولین تیم‌هایی بودند که به جام جهانی 2018 صعود کردند. ما در خانه بزرگی همچون کورینتیانس بودیم و ارتباط این بود.

* شما در تیم ملی ایران از سه سیستم بازی متفاوت استفاده می‌کنید:1-3-2-4، 2-4-4 و 3-3-4.  بازیکنان‌تان به سادگی خود را با این سیستم بازی‌های متفاوت وفق می‌دهند؟

بله. تمامی اینها فرایند یادگیری است. در ابتدا ممکن نبود در مورد نگرش ساختار تیم تصمیمات پیچیده گرفت. ما با سیستم بازی 3-3-4 شروع کردیم و سال بعد به لطف تأثیرات تمرینات و کل فرایند آماده‌سازی، تیم بدون اینکه آشفته و نامتعادل شود، مهارت‌های دیگر را کسب کرد. امروز تیم ما قادر است نگرش‌های مختلفی در بازی‌اش به وجود بیاورد، اما مهم است که تأکید کنم در عین حال ما بازیکنان زیادی داریم که قادر هستند خود را با این تغییرات وفق دهند.

* ایران ساختار لازم برای تمرین کردن را دارد؟

متأسفانه، شرایط ساختاری محدود است. اول اینکه چون فوتبال ایران دچار رکودی شده که از آن صحبت می‌کنیم. دوم اینکه چون تحریم‌ها بر کل جامعه ایران تأثیر گذاشته است و فوتبال هم از این قاعده مستثنی نبوده است. ما در تهران در زمینی تمرین می‌کنیم که تنها 60 متر طول دارد. همیشه هم منابع لازم را در اختیار نداریم، اما صعود به جام جهانی کمک کرد تا برخی پروژه‌هایی که داشتیم از جمله مرکز تمرین، پیشرفت کنند. همه چیز هم آنطوری نخواهد شد که ما می‌خواهیم، اما فکر می‌کنم داریم کمک می‌کنیم که وضعیت آینده فوتبال در ایران بهتر شود.

* شما مدت طولانی با سرالکس فرگوسن کار کردید. چه چیزهایی از او آموختید؟

خیلی چیزها. کار با فرگوسن طولانی‌ترین رابطه کاری من به شمار می‌‌رود که به بیرون از زمین و دوستی ما هم کشیده شد. این تصادفی نیست که سرالکس فرگوسن را به عنوان موفق‌ترین مربی در فوتبال به رسمیت می‌شناسند. حقیقت‌ها و تصمیمات زیادی به خصوص از دوره دوم حضورم در منچستریونایتد از سرالکس آموختم که در طول 10 سال هم نمی‌توانستم بیاموزم. به عنوان رهبر تیم، یکی از ویژگی‌های اصلی او محول کردن وظایف به کسانی بود که او برای حضور در کادرفنی‌اش انتخاب کرده بود و این چیزی نیست که بگوییم مسئولیت بزرگی نیست بلکه برعکس، مسئولیت بزرگی است.

* تمایل دارید در برزیل کار کنید؟

می‌دانید که بازیکنی پرتغالی به نام فرناندو پرس بوده که در برزیل بازی کرده و قهرمانی در این کشور را هم تجربه کرده‌ است و من هم احترام خاصی برای او قائل هستم. او فوتبالیستی بزرگ بود. فرناندو بازیکن بنفیکا بود و سپس به برزیل، مهد فوتبال رفت. به شخصه شیفته او هستم. زمانی که به حرفه مربیگری روی آوردم، همیشه با خود می‌گفتم که "نمی‌توانم بدون مربیگری در برزیل بازنشسته شوم".

* کریستیانو رونالدو، لیونل مسی یا نیمار؟

چرا باید یکی از آنها را انتخاب کنم؟ نمی‌توان هر سه آنها را در یک تیم قرار داد؟ لطفاً اجازه بدهید انتخاب نکنم. بیاید این سه نفر را کنار بگذاریم و از بین بازیکنان دیگر 11 بازیکن را انتخاب کنیم و مطمئن شویم که می‌توانیم بازی‌های خود را با وجود آنها با برد پشت‌سر بگذاریم.