تاریخچه فوتبال ایتالیا مملو از نام های بزرگی است که همچون پازل در
کنار یکدیگر قرار گرفته و هویت فوتبال در سرزمین چکمه را تشکیل داده اند.
بازیکن های بزرگی همچون پائولو مالدینی، فرانکو بارزی، جوزپه برگومی و
خاویر زانتی تنها چند نمونه از کاپیتان های افسانه ای باشگاه های بزرگ سری آ
هستند. در این نوشتار، نام ۱۰ کاپیتان افسانه ای تاریخ سری آ را مرور کرده
تا به همین بهانه، گذری داشته باشیم در تالار افتخارات فوتبال ایتالیا
والنتینو ماتزولا
والنتینو
شاید یکی از موارد استثنایی در تاریخ فوتبال باشد که شهرت فرزند وی از
خودش بیشتر شده است. او پدر ساندرو ماتزولا کاپیتان افسانه ای اینتر می
باشد. والنتینو ماتزولا کاپیتان همان تیم بزرگ تورینو در دهه ۱۹۴۰ میلادی
بود که به « Il Grande Torino» شهرت یافت. او با ثبت نخستین افتخار خود
یعنی قهرمانی کوپا ایتالیا در سال ۱۹۴۱ به همراه تیم ونتزیا مطرح و یک سال
بعد به تورینو پیوست تا همبازی ازیو لوییک شود. ماتزولا در تورینو یا به
قول ایتالیایی ها « Il Toro» به ۶ عنوان قهرمانی لیگ و یک عنوان قهرمانی
جام حذفی در فصل ۴۳-۱۹۴۲ دست یافت.
پایان
تراژیک زندگی والنتینو ماتزولا در «فاجعه Superga» بود که منجر به سقوط
هواپیمای حامل بازیکن های تورینو در می ۱۹۴۹ و مرگ عده ای از بزرگ ترین
ستاره های فوتبال ایتالیا در آن سال ها شد. ماتزولا یک بازیکن کامل بود که
حتی جانی بررا فوتبال نویس بزرگ ایتالیایی درباره وی چنین نوشت:
او
همچون یک دونده دوهای سرعت استارت می زند، همچون دونده دوهای متوسط می دود
و همچون یک مهاجم با هر پایی شوت می زند. ماتزولا همچون یک هنرمند آکروبات
می پرد، توپ را از عقب گرفته و حملاتی را تدارک می بیند که اغلب نیز خودش
در نقش تمام کننده ظاهر می شود. او به طور هم زمان یک بازیساز و گلزن است.
ماریو ریگامونتی هم تیمی سابق والنتینو ماتزولا در گراناتا (لقب باشگاه تورینو) درباره وی گفت:
ماتزولا نصف تیم تورینو است و نصف دیگر این تیم، بقیه بازیکن ها هستند!
فرانکو بارزی
او
محصول آکادمی جوانان باشگاه میلان بود که تمام روزهای خوب و بد را در
روسونری گذراند. پس از مردودی در تست باشگاه اینتر، وی در سال ۱۹۷۸ به تیم
بزرگسالان میلان پیوست. علی رغم قهرمانی لیگ در فصل ۷۹-۱۹۷۸، اوضاع برای
Diavolo (یکی از القاب باشگاه میلان به معنی شیطان) خوب پیش نرفت و این
تیم دو بار در اوایل دهه ۱۹۸۰ میلادی به دسته پایین سقوط کرد اما فرانکو
بارزی با تعصبی مثال زدنی همچنان به پیراهن میلان وفادار ماند و در خلال
تیره ترین روزهای تاریخ باشگاه، هرگز میلان را ترک نکرد.
او
از سال ۱۹۸۲ بازوبند کاپیتانی میلان را در اختیار گرفت و تا آخرین روز
پوشیدن پیراهن قرمز و مشکی در سال ۱۹۹۷، همچنان کاپیتان باشگاه باقی ماند.
بارزی رهبر همان تیم رؤیایی میلان بود که در اواخر دهه ۱۹۸۰ و اوایل دهه
۱۹۹۰ توانست سال های باشکوهی را به همراه آریگو ساکی و سپس فابیو کاپلو پشت
سر بگذارد. ۵ اسکودتو، ۳ قهرمانی در جام باشگاه های اروپا (در فینال ۱۹۹۴
مائورو تاسوتی کاپیتان بود)، ۳ سوپر کاپ اروپا و ۲ جام بین قاره ای حاصل
سال هایی بود که فرانکو بارزی بازوبند کاپیتانی میلان را بر دست می بست.
خاویر زانتی
ماسیمو
موراتی در سال ۱۹۹۵ رئیس باشگاه اینتر شد و یکی از نخستین خریدهای او، یک
دفاع راست ۲۱ ساله آرژانتینی از تیم بانفیلد بود. خاویر زانتی خیلی زود در
ترکیب تیم ملی آرژانتین و اینتر جا افتاد و در اولین فصل با پیراهن
نراتزوری، ۳۲ بار به میدان رفت. پس از خداحافظی جوزپه برگومی در سال ۱۹۹۹،
بازوبند کاپیتانی اینتر به زانتی رسید. این بازیکن محبوب و محجوب آرژانتینی
۸۵۸ بار پیراهن اینتر را پوشید که ۶۱۵ بازی زانتی در سری آ فقط با پیراهن
اینتر بود.
۵
اسکودتو، ۴ کوپا ایتالیا، یک قهرمانی در لیگ قهرمانان اروپا در سال ۲۰۱۰،
یک قهرمانی در جام یوفا ۱۹۹۸، چهار سوپر کاپ ایتالیا و یک قهرمانی در جام
جهانی باشگاه ها در کارنامه افتخارات زانتی طی دوران حضور در نراتزوری
مشاهده می شود.
آلساندرو دل پیرو
پس
از ۲۰ سال حضور در بیانکونری، نام دل پیرو با یوونتوس عجین شده است. او در
۱۸ سالگی از پادووا به یوونتوس پیوست و خیلی زود از سایه روبرتو باجو خارج
شد. پس از فروش «الهه دم اسبی» در سال ۱۹۹۵، به تدریج دل پیرو نقش کلیدی
تری را در یوونتوس پیدا کرده و اولین اسکودتوی خویش را در فصل ۹۵-۱۹۹۴ به
همراه یوونتوس به دست آورد. اولین قهرمانی یوونتوس در سری آ با بازوبند
کاپیتانی «پینتوریکیو» در فصل ۰۲-۲۰۰۱ رقم خورد.
قهرمانی
های دل پیرو با بازوبند کاپیتانی بانوی پیر در فصل های ۰۵-۲۰۰۴ و ۱۲-۲۰۱۱
نیز تکرار شد و دو عنوان قهرمانی دیگر را نیز به علت کالچو پولی از یوونتوس
گرفتند. وقتی که یوونتوس در سال ۲۰۰۶ به سری ب تبعید گردید، الکس به
پیراهن بیانکونری وفادار ماند تا محبوبیت وی نزد هواداران صد چندان شود. دل
پیرو در سال ۲۰۱۲ در کمال بی مهری مسئولان باشگاه یوونتوس مجبور به جدایی
و پیوستن به اف.سی سیدنی در لیگ استرالیا شد و دو سال بعد با پیراهن
دینامو دهلی هند از دنیای فوتبال خداحافظی کرد. ۲۹۰ گل و ۷۰۵ بازی رسمی با
پیراهن یوونتوس باعث شده تا الکس دل پیرو یک بازیکن افسانه ای در تاریخ این
باشگاه لقب بگیرد.
پائولو مالدینی
دفاع
چپ افسانه ای روسونری توانست به خوبی پا در جای پای پدر خود گذاشته و
تبدیل به یک بازیکن بزرگ در تاریخ باشگاه میلان شود. نخستین بازی او با
پیراهن میلان در ژانویه ۱۹۸۵ یعنی در ۱۶ سالگی بود. پائولو مالدینی در فصل
۸۶-۱۹۸۵ یکی از بازیکن های کلیدی میلان شد و بخشی از همان تیم رؤیایی که
جام های رنگارنگ را در دهه های ۸۰ و ۹۰ میلادی با آریگو ساکی و فابیو کاپلو
درو می کرد.
پس
از بازنشستگی فرانکو بارزی در سال ۱۹۹۷، بازوبند کاپیتانی روسونری به
مالدینی رسید. میلان در دوران کاپیتانی مالدینی به دو قهرمانی سری آ، یک
قهرمانی کوپا ایتالیا، دو قهرمانی در لیگ قهرمانان اروپا، دو سوپر کاپ
اروپا و یک قهرمانی در جام جهانی باشگاه ها در سال ۲۰۰۷ دست یافت. پائولو
مالدینی پس از انجام ۹۰۲ بازی با پیراهن میلان (۶۴۷ بازی در سری آ) در سال
۲۰۰۹ از دنیای فوتبال خداحافظی کرد.
دیگو مارادونا
دوران
هفت ساله حضور مارادونا در ناپولی نه تنها برای او بلکه برای باشگاه محبوب
بندر ناپل نیز یک نقطه عطف بود. « El Pibe» در سال ۱۹۸۴ به طرز محترمانه
ای از بارسلونا کنار گذاشته شد اما پوشیدن پیراهن ناپولی شاید بهترین تصمیم
عمر ورزشی دیگو مارادونا باشد. او به همراه پارتنوپئی به دو اسکودتو در
فصول ۸۷-۱۹۸۶ و ۹۰-۱۹۸۹ دست یافت و جام یوفا را در فصل ۸۹-۱۹۸۸ بالا برد.
ناپولی
توانست با تکیه بر مارادونا دوران سلطه باشگاه های شمال ایتالیا را فرو
ریخته و اسکودتو را به جنوب سرزمین چکمه ببرد. پس از جدایی مارادونا از
ناپولی در سال ۱۹۹۱، پیراهن شماره ۱۰ این باشگاه برای همیشه به بایگانی
سپرده شد. مارادونا با ۱۱۵ گل طی ۲۵۹ بازی برای ناپولی در کلیه رقابت ها،
همچنان بهترین گلزن تاریخ پارتنوپئی محسوب می شود. ۱۸۸ بازی در سری آ و ۸۱
گل برای مارادونا به ثبت رسیده است.
آرماندو پیکی
اگر
چه بازیکن های بزرگ تری در تاریخ باشگاه اینتر وجود داشته اند اما
بازوبندکاپیتانی تیم رؤیایی اینتر یا به قول ایتالیایی ها « Il Grande
Inter» به آرماندو پیکی سپرده شد. او در سال ۱۹۶۰ به عنوان مدافع راست از
تیم گمنام اسپال به اینتر پیوست ولی هلنیو هررا مربی متفکر اینتر از پیکی
یک سوئیپر ساخت و او تبدیل به بخشی از همان سیستم مشهور کاتناچو شد. ۳
اسکودتو، ۲ قهرمانی اروپا و ۲ جام بین قاره ای در دوران کاپیتانی آرماندو
پیکی در باشگاه اینتر رقم خورد. پس از شکست شوک آور مقابل سلتیک در فینال
جام باشگاه های اروپا در سال ۱۹۶۷، مسئولان باشگاه اینتر ترجیح دادند تا
پیکی را به تیم وارزه واگذار کنند. دو سال بعد، پیکی از دنیای فوتبال
خداحافظی کرد.
فرانچسکو توتی
بیش
از ۲۰ سال حضور در جالوروسی باعث شده تا نام گلادیاتور شهر رم با باشگاه
محبوب پایتخت عجین شود. اگر چه توتی با ماندگاری در رم از دستیابی به جام
های متعدد محروم گردید اما تبدیل به اسطوره تعصب و وفاداری شد. توتی در سال
۱۹۹۸ بازوبند کاپیتانی رم را از آلدایر گرفت و لقب جوان ترین کاپیتان
تاریخ سری آ در ۲۲ سالگی را به دست آورد.
رم
در دوران کاپیتانی توتی به یک اسکودتو در فصل ۰۱-۲۰۰۰ و دو قهرمانی کوپا
ایتالیا در فصل های ۰۷-۲۰۰۶ و ۰۸-۲۰۰۷ رسید. توتی از لحاظ تعداد بازی در
رده سوم تاریخ سری آ با ۶۰۸ بازی و دومین گلزن برتر تاریخ سری آ با ۲۵۰ گل
محسوب می شود.
جانی ریورا
او
را یکی از بزرگ ترین بازیکن های تاریخ فوتبال ایتالیا و باشگاه میلان می
دانند. ریورا در سال ۱۹۶۰ و در ۱۶ سالگی از آلساندریا به میلان پیوست و به
سرعت با تکیه بر خلاقیت خویش توانست نقشی کلیدی را در روسونری پیدا کند.
جانی ریورا افسانه ای در فصل ۶۲-۱۹۶۱ فاتح اسکودتو و یک سال بعد نیز فاتح
جام باشگاه های اروپا با پیراهن میلان شد.
پس
از جدایی چزاره مالدینی از میلان و پیوستن به تیم تورینو، بازوبند
کاپیتانی روسونری در سال ۱۹۶۶ به جانی ریوارا رسید و میلان در دوره
کاپیتانی وی به ۲ اسکودتو، ۴ کوپا ایتالیا، یک قهرمانی در جام باشگاه های
اروپا و جام بین قاره ای در سال ۱۹۶۹ و البته دو قهرمانی در جام برندگان
جام اروپا دست یافت. جانی ریورا در سال ۱۹۷۹ پس از انجام ۶۵۸ بازی برای
میلان در کلیه رقابت ها و ۱۶۴ گل از دنیای فوتبال خداحافظی کرد.
ویرجینیو روزتا
روزتا
پس از جدایی از تیم پرو ورچلی در سال ۱۹۲۳، تبدیل به یکی از ستاره های بی
همتای یوونتوس در دهه های ۱۹۲۰ و ۱۹۳۰ میلادی شد. جالب این که وی به همراه
تیم پرو ورچلی به دو قهرمانی در لیگ ایتالیا دست یافته بود. ویرجینیو روزتا
به عنوان دفاع راست در کنار جانپیرو کومبی دروازه بان و اومبرتو کالیاریس
دفاع چپ یوونتوس توانستند یک مثلث دفاعی قدرتمند را برای بیانکونری و تیم
ملی ایتالیا بسازند.
روزتا
یکی از نخستین مدافعان فوتبال ایتالیا بود که فقط به زیر توپ نمی زد بلکه
یک بازیکن پا به توپ بود و گستره وظایف یک مدافع را از نو تعریف نمود. او
در فصل ۲۶-۱۹۲۵ به همراه یوونتوس فاتح لیگ ایتالیا شد و از سال ۱۹۲۹ تا
۱۹۳۵ بازوبند کاپیتانی بانوی پیر را بر دست بست. در دوران کاپیتانی
ویرجینیو روزتا افتخارات بزرگی از جمله ۵ اسکودتوی پیاپی نصیب یوونتوس شد.
در تاریخچه فوتبال ایتالیا از این دوره به عنوان «پنج سال طلایی» یا
«Quinquennio d’oro» نام برده می شود.