در پایان لیگ سیزدهم همه از قهرمانی فولاد خوزستان خوشحال شدند و در این مورد سخنوریها کردند اما کمتر کسی به سقوط دو تیم توجه کرد.
داماش گیلان و مس کرمان دو تیم تقریبا پرطرفدار در شمال و جنوب شرق کشور با لیگ برتر وداع کردند و مشخص نیست چه زمانی دیگر بتوانند به لیگ برتر و سطح اول فوتبال ایران بازگردند.
داستان داماش گیلان غمانگیزتر از مس است چون مس متولی و مدیر و مالک دارد ولی داماش در بلاتکلیفی مطلق است و حتی امیر عابدینی از انحلال احتمالی این تیم سخن گفته است.
داستان سقوط تیمهای ایرانی در لیگ برتر بسیار غم انگیز و پرماجراست. در برخی از دورههای لیگ برتر حتی برای اینکه تیمی به دسته یک سقوط نکند پای نمایندگان مجلس و سیاسیون هم به میدان فوتبال باز شد تا تعداد تیمهای لیگ برتر افزایش پیدا کند اما در لیگ سیزدهم مسئولان سازمان لیگ تاکید کردند که لیگ شانزده تیمی میماند و افزایشی نخواهد داشت.
داستان سقوط تیمهای لیگ برتری در فوتبال ایران از این نظر غم انگیز است که بیشتر تیمهای شهرستانی و پرطرفدار سقوط کردهاند و دیگر اثری از آنها نه تنها در لیگ برتر که در فوتبال ایران اثری ندیدهایم.
نمونه شاخص آن شاهین بوشهر است تیمی محبوب و مردمی که اکنون به دلیل بدهیهای فراوان منحل شد. با انحلال این تیم عشق و احساس هزاران بوشهری به فوتبال ویران شد.
هنوز مردم حرفهای آن پیرزن بوشهری را که در برنامه 90 گفت خواب دیدهام شاهین سقوط میکند را به یاد دارند! خواب پیرزن راست راست بود و نمیدانیم بعد از انحلال شاهین چه بر سر احساسات پاک و فوتبالی آن پیرزن آمد آیا هنوز زنده است و امید دارد که شاهین دوباره پرواز کند یا نه؟
در فهرست تیمهای سقوط کرده لیگ برتری به اسامی تیمهای با قدمت دیگری مثل برق شیراز هم برمیخوریم تیمی که سالها به فوتبال شیراز رنگ و بویی تازه داده بود اما این تیم هم اکنون در لیگ دو نیمه جانی دارد.
شموشک نوشهر هم همین حکایت تلخ را دارد. شموشکی که روزگاری یکی از سازندهترین تیمهای فوتبال ایران بود اکنون اثری از آن حتی در لیگ دسته دو هم نیست. شموشک هم هوادار فراوان داشت، دیگر نیست و نابود شده، در مازندران هم طرفداران فوتبال بعد از این اتفاق زجر احساسی زیادی کشیدند!
انگار فوتبال ایران قاتل عشق و علاقه هوادارانش است انگار فوتبالدوستانی که دل به یک تیم دادهاند نباید روز خوش ببیند چون عشق بدون پول مساوی با تباهی است! همانطور که ابومسلم مشهد هم به این سرنوشت تلخ گرفتار شد و در این فصل از لیگ دسته اول هم به لیگ دو سقوط کردند البته اکنون در مشهد تیم پدیده به لیگ برتر آمده اما ابومسلم قدمتی تاریخی داشت که ظاهرا این تیم هم در مسیر شموشک، شاهین بوشهر قرار گرفته است.
در بین تیمهای سقوط کرده لیگ برتری یک نکته مشترک وجود دارد بیپولی! البته در این مسئله هم استثنایی مثل استیل آذین هم داریم، تیمی که ظاهرا از بس پول داشت سقوط کرد! تیمی که میخواست با جذب ستارههای اسمی فوتبال تبدیل به رئال مادید ایران شود اکنون دیگر اثری از آن نیست اما مالک استیل آذین همچنان هست اما تیمش دیگر به لیگ برتر بازنگشت شاید از سقوط تیمی مثل استیل آذین هیچکس ناراحت نشد چون هوادار سینه چاکی نداشت.
در نهایت باید این حرف را قبول کرد که پول در فوتبال لازم است اما کافی نیست! بدون پول نمیتوان تیمداری کرد اما با پول هم نمیتوان قهرمان و ماندگار شد. بنابراین تیمهای سقوط کرده که هواداران زیادی هم داشتند باید به جز درد بیپولی به دنبال اشکالات دیگر هم باشند اینکه ثبات مدیریت نداشتند، اینکه از مردان متخصص در هر زمینهای به خوبی استفاده نکردند و ازهمه مهمتر اینکه به نیروهای بومی و استعدادهای استانی خود بیتوجه بودند و به بیراهه رفتند.
بهترین نمونه این مسئله تیم پاس است ، زمانی که این تیم در تهران بود حتی به قهرمانی آسیا هم رسید اما بعد از جدایی اجباری از پایتخت و تبعید به همدان اکنون در لیگ دسته اول حضور دارد.
نگاهی به تیمهای سقوط کرده در سیزده دوره لیگ برتر میاندازیم:
فصل 80-81 اولین دوره لیگ برتر
استقلال رشت- تراکتورسازی تبریز
فصل 81-82 دومین دوره لیگ برتر
نفت آبادان - ملوان
فصل 82-83 سومین دوره لیگ برتر
لیگ 14 تیمی بود و به دلیل افزایش تعداد تیمهای لیگ برتر در فصل بعد تیمی سقوط نکرد.
فصل 83-84 چهارمین دوره لیگ برتر
لیگ شانزده تیمی شد.
پیکان و داماش گیلان
فصل 84-85 پنجمین دوره لیگ برتر
شموشک - تربیت یزد
فصل 85-86 ششمین دوره لیگ برتر
لیگ شانزده تیمی تبدیل به لیگ هجده تیمی شد و بازهم تیمی سقوط نکرد.
فصل 86-87 هفتمین دوره لیگ برتر
نفت آبادان - شیرین فراز کرمانشاه
فصل 87-88 هشتمین دوره لیگ برتر
پیام مشهد، داماش گیلان، برق شیراز
فصل 88-89 نهمین دوره لیگ برتر
شاهین بوشهر، استقلال اهواز و ابومسلم
فصل 89-90 دهمین دوره لیگ برتر
پاس همدان، پیکان و استیل آذین
فصل 90-91 یازدهمین دوره لیگ برتر
شهرداری تبریز، شاهین بوشهر و مس سرچشمه
فصل 91-92 دوازدهمین دوره لیگ برتر
آلومینیوم هرمزگان- نفت آبادان- پیکان و گهر دورود
فصل 92-93
داماش گیلان و مس کرمان و ؟( تیم سوم سقوط کرده هنوز مشخص نیست شاید فجر سپاسی باشد.)