تماس فردوسی‌پور با کوپر و موضع «چشمه» درباره «فوتبال علیه دشمن»

انتشارات چشمه ضمن محق دانستن «سایمون کوپر» نویسنده کتاب «فوتبال علیه دشمن» برای بهره‌مندی از کپی‌رایت اثرش در ایران، بی‌اطلاعی او را از نپیوستن ایران به این قانون جهانی، دلیل سوء تفاهم اخیر عنوان کرد.

بهرنگ کیائیان از مسئولان نشر چشمه موضع این انتشارات را درباره انتقاد «سایمون کوپر» نویسنده کتاب «فوتبال علیه دشمن» مبنی بر رعایت نشدن کپی رایت اثرش در زمان ترجمه از سوی عادل فردوسی‌پور و انتشار این کتاب در ایران اعلام کرد.
وی در گفتگو با خبرنگار مهر درباره مسئله به وجود آمده پیرامون انتشار این اثر در ایران گفت: به جرات می‌توانم بگویم 98 درصد کتاب‌های مولفان خارجی، بدون رعایت کپی رایت در ایران منتشر می‌شود که البته باید از این بابت ابراز تاسف کرد.
وی گفت: این کتاب هم مانند همه کتاب‌هایی که در ایران منتشر می‌شود، راهی بازار شده است. سال‌هاست که بحث نپیوستن ایران به قانون جهانی حق تکثیر با تمام باید و نبایدها و مخاطراتش مطرح شده و می‌شود، اما همچنان ایران به پیمان جهانی «برن» نپیوسته است.
کیائیان افزود: نشر چشمه نیز مانند برخی از ناشران ایرانی، در چند سال اخیر تنها به دلیل رعایت اخلاق در عرصه نشر، با بسیاری از ناشران خارجی قراردادهایی برای خرید حق تکثیر و ترجمه اثر در ایران امضا کرده و در حوزه ادبیات داستانی خارجی بسیاری از کتاب‌ها با اجازه ناشر و نویسنده از سوی نشر چشمه منتشر شده است.
روی جلد نسخه اصلی و ترجمه فارسی کتاب «فوتبال علیه دشمن»
این مقام مسئول در نشر چشمه اضافه کرد: در عین حال ما مدتی است برای خرید حق کپی‌رایت آثار «سایمون کوپر» نویسنده‌ و منتقد شهیر عرصه فوتبال، وارد مراحل ابتدایی مذاکرات شده‌ایم و با این‌ حال «سایمون کوپر» می‌توانست با یک جستجوی کوتاه در سایت پیمان جهانی «برن» به ‌آسانی دریابد که ایران هنوز عضو این کنوانسیون نشده است و رعایت حق کپی‌رایت و در جریان گذاشتن ناشر اصلی، تنها به عنوان عملی اخلاقی در ایران میان ناشران به تازگی رواج پیدا کرده است، اما گویا او از این مسئله بی‌خبر بوده است.
وی گفت: بسیاری از کتاب‌های خارجی بدون رعایت کپی رایت در ایران منتشر می‌شود و به این ترتیب، اتهام سرقت و کلاهبرداری که «سایمون کوپر» در یادداشتی که در مجله «اف. تی» در مورد ناشر و مترجم ایرانی «فوتبال علیه دشمن» مطرح کرده، به نظر بی‌انصافی است، زیرا هیچ تعهد و پیمانی امضا نشده است که به آن عمل نشده باشد.
کیائیان افزود: طبیعی است که «سایمون کوپر» به عنوان یک مؤلف از بی‌اطلاع ماندن از انتشار کتابش در گوشه دیگری از دنیا عصبانی باشد، آن هم کتابی که در مدت زمان کوتاهی چنان با استقبال روبه‌رو شده که چاپ چهارم آن اکنون در بازار است، اما متأسفانه نپیوستن ایران به قانون جهانی کپی رایت، ناشران و مترجمان ایرانی را گاهی در شرایطی قرار می‌دهد که درکش برای مؤلفان و ناشران خارجی آسان نیست.
این مقام مسئول در نشر چشمه همچنین از تماس «عادل فردوسی‌پور» با «سایمون کوپر» برای حل این سوء تفاهم خبر داد و گفت: آقای فردوسی‌پور به آقای کوپر ایمیل زده و در آن به نحوه ترجمه و انتشار آثار نویسندگان خارجی در ایران اشاره کرده و مشکل حل شده است.
وی گفت: البته ما به آقای کوپر حق می‌دهیم، ولی متاسفانه اینجا وضعیت اینگونه است و در شرایط فعلی ناشران - البته برخی از آنها - به یک تماس با مولف یا ناشر خارجی اثر با هدف کسب اجازه برای ترجمه اثر به فارسی و انتشار آن در ایران، اکتفا می‌کنند.
بر اساس این گزارش، کتاب 450 صفحه‌ای «فوتبال علیه دشمن» با موضوع فوتبال و تاثیر آن بر اجتماع است که کوپر آن را در قالب روایتی از مشاهدات عینی خود از سفر به نقاط مختلف دنیا نوشته است. این نویسنده در سفرهای خود اثرات فوتبال بر ساختار اجتماعی و سیاسی کشورها را مدنظر قرار داده است که به اعتقاد «عادل فردوسی پور» (مترجم کتاب) نکاتی که نویسنده در کتابش آورده است، می‌تواند هر مخاطبی را به خود جذب کند. / ش.