قهرمانی در مسابقات جهانی به خودیِ خود ارزشمند است چه برسد به اینکه برای اولین بار در تاریخ یک رشته حاصل شود؛ کار بزرگی که پرهام مقصودلو در مسابقات اخیر قهرمانی شطرنج جوانان جهان در ترکیه انجام داد آنهم در شرایطی که هنوز یک دور به پایان این رقابت ها باقی مانده بود.
این هشتمین قهرمانی مقصودلو در ۱۱ رقابتی بود که طی ماه های گذشته در آن شرکت داشته است در حالیکه او تاکنون و در هیچ مقطعی با مربی خصوصی کار نکرده و برهمین اساس معتقد است که قهرمانی به دست آمده نتیجه ساعت ها تمرین روزانه و البته «ذهن خلاق و توانمندش» است. گفتگوی او با خبرفوری را بخوانید:
* پرهام مقصودلو که برای اولین‌بار در تاریخ شطرنج ایران، عنوان قهرمانی جوانان جهان را در اختیار دارد، از چه زمان وارد این رشته شد؟
- تقریباً ۱۰ سال پیش با کمک پدرم که مشوق اصلی من بود، بازی شطرنج را شروع کردم. در واقع این پدرم بود که به استعدادها و توانایی‌هایم در این رشته پی برد و وقتی بابت آن مطمئن شد، از هیچ کمک هزینه‌ای دریغ نکرد و کمک حالم در تمام راه‌ها بود. امروز خوشحالم که توانستم با تلاشم نتیجه تمام زحمات او را با قهرمانی در جهان بدهم.
* یعنی دقیقاً چند سال بعد از شروع شطرنج، اولین قهرمانی جهانی ایران در این رشته را به دست آوردید؟
- من الان ۱۸ سال دارم و در واقع بعد از ۸ سال از شروع کارم، توانستم به این مرحله برسم که قهرمان جهان شوم.
* فکر می‌کردید در این فاصله ۸ ساله به چنین موفقیت بزرگی دست پیدا کنید؟
- شخصاً انسان خودباوری هستم و این موضوع باعث شد پیشرفت کنم؛ همیشه و در هر شرایطی به افراد بالاتر از خودم فکر می‌کردم و در هیچ مرحله‌ای هم از خودم و موقعیتم راضی نبودم. همیشه در حال تصویرسازی و رویاپردازی بودم از اینکه روزی قهرمان جوانان جهان شوم.
* در رشته‌ای مثل فوتبال، بازیکنانی در ایران هستند که الگویی برای افراد تازه‌وارد به این رشته به حساب می‌آیند اما ما در شطرنج بازیکنی که به این سطح از موفقیت دست یافته باشد، نداشتیم.
- برای من همیشه شطرنجبازان خارجی الگو بوده‌اند، تلاشم همیشه بر این بود مانند آنها بزرگ فکر کنم تا به اهدافم برسم. شطرنج‌بازانی مانند «گری کاسپاروف» و «کرامنیک» از جمله افرادی بودند که دوست داشتم مانند آنها شوم و فکر می‌کنم یکی از دلایلی که امروز به این موفقیت رسیده‌ام، همین باشد.
* شما می‌گویید دوست داشتم مانند شطرنجبازان خارجی بزرگ فکر کنم؛ یعنی شطرنجبازان داخلی چنین ویژگی ندارند؟
- شطرنجبازان ما هم خوب هستند اما شاید واقعاً به اندازه آنها نباشند. در کل برای من همیشه خارجی‌ها الگو بوده‌اند.
* پرهام مقصودلو از ۱۰سالگی وارد شطرنج شد و بعد از ۸ سال به عنوان قهرمانی رسید. سن و سال در این رشته و مسیر موفقیت آن چقدر تأثیرگذار است؟
- خیلی از شطرنجبازان بزرگ جهان مثل کارسنف از ۶-۵ سالگی شطرنج را شروع کردند، من نسبت به خیلی از شطرنجبازان دیر فعالیت در این رشته را آغاز کردم اما خوبی آن، این بود که از بچگی فاصله گرفته بودم. شاید اگر از سن پایین‌تر وارد این رشته شویم، نتوانیم بازدهی لازم را داشته باشیم. البته نمی‌توانم پیش‌بینی کنم که اگر زودتر شروع می‌کردم، چه اتفاقی می‌افتاد اما اینکه از ۱۰سالگی وارد این رشته شدم، اصلاً به ضررم تمام نشد.
* طی این مدت چقدر از حضور مربی خصوصی بهره‌مند بودید؟
- هیچ‌وقت مربی خصوصی نداشتم. مربی تیم ملی مثل «سوکولوف» و «یوگنی میروش نیچنکو» کنار من هم بودند. از مربیان ایرانی هم می‌توانم به آقای منوچهری اشاره کنم که شطرنج را با او شروع کردم و البته آقای شعرباف؛ در کل هیچ‌وقت با مربی تاپِ خارجی به عنوان مربی خصوصی کار نکردم.
* دلیلش چه بود؟
- هزینه داشتن مربی خصوصی خیلی زیاد است؛ من نمی‌توانستم از عهده آن بربیایم.
* اما در مورد اعزام‌هایی که به مسابقات مختلف داشتید، بخشی از هزینه‌ها با خود شما بود.
- قبل از این هزینه تمام اعزام ها با خودم بود اما الان که به این مرحله از موفقیت رسیده‌ام، میزبان خیلی از مسابقات بخش قابل توجهی از هزینه‌های من را متقبل می‌شود. البته الان هم بخشی از هزینه همین اعزام‌ها با خودم است. مثلاً ممکن است به یک رویداد دعوت شوم و میزبان هزینه اقامت و صبحانه را پرداخت کند و مابقی با خودم است؛ در این موردها انتظار این است که فدراسیون بیشتر کمک‌حال باشد. گاهی فدراسیون هزینه بلیت را تأمین می‌کند اما این کار سختی نیست اینکه برای تأمین دیگر هزینه‌ها هم کمک‌حال باشد، باعث می‌شود بتوانیم اعزام‌های بیشتری داشته باشیم.
* یعنی در مجموع اعزام‌هایی که برای شما به صورت کاملاً رایگان تمام شود را ندارید.
- اعزام‌هایی که طبق تقویم فدراسیون انجام می‌شود، رایگان است اما من لازم دارم در طول سال برای حفظ و ارتقای آمادگی، به صورت آزاد در مسابقات دیگری هم شرکت کنم؛ این حضور برای من بار مالی زیادی دارد.
* در طول سال چند اعزام دارید و چقدر به طور میانگین برای آن هزینه می‌شود؟
- حدوداً در طول سال ۱۵ - ۱۰ اعزام دارم. قبل از این که هزینه‌ها به طور کامل با خودم بود، راحت بین ۱۰۰ تا ۱۵۰ میلیون هزینه سالیانه اعزام‌هایم می‌شد اما الان میزان آن کمتر شده و به ۵۰ تا ۱۰۰ میلیون رسیده است.
* در کل تا به امروز چقدر برای اعزام‌ها و کلاً فعالیت شطرنج هزینه کرده‌اید؟
- پدر و مادرم راحت به اندازه یک آپارتمان تا به امروز برای من و اعزامم به مسابقات مختلف هزینه کرده‌اند.
* این هزینه تا به امروز و با قهرمانی که شما در مسابقات جهانی جوانان به دست آوردید، نتیجه داده است. مهم این است که از این پس دچار افت نشوید و همچنان این مسیر را ادامه دهید.
- خوشبختانه افت من خیلی کم است چون برای این رشته خیلی زیاد وقت می‌گذارم. تلاشم این است که هیچ‌وقت به حاشیه نروم و فقط سرگرم شطرنج باشم.
* در طول روز چقدر برای شطرنج وقت می‌گذارید؟
- روزانه حداقل ۱۵ ساعت با شطرنج و مُهره‌های آن سروکار دارم تا بتوانم تمریناتم را به طور منظم پیگیری کنم.
* این پیگیری تمرینات شطرنج چگونه است؟
- برای شطرنج کتاب‌های زیادی وجود دارد. خود من نزدیک ۵۰۰ کتاب شطرنج دارم. هیچ رشته‌ای مانند شطرنج نیست که به خاطر آن مجبور باشید ساعت ها یکجا بنشینید؛ این مداوم نشستن خیلی خسته‌کننده می‌شود بخصوص اینکه همزمان فکر و ذهن هم درگیر می‌شود. گاهی یک بازی شطرنج ۶ - ۵ ساعت طول می‌کشد و اگر قرار باشد در یک روز ۲ دور بازی کنیم، میزان پشت میز نشستن خیلی بیشتر می‌شود؛ به همین دلیل تمرینات باید اصولی و مداوم پیگیری شود.
* برای شطرنج تاکتیک خاصی تعریف شده یا بر اساس حرکت حریف پیش می‌روید؟
- بعضی از اصول بازی در شطرنج از پیش تعریف شده که در کتاب‌های مخصوص این رشته هم به آن اشاره شده است اما بعضی از حرکت‌ها به گونه‌ای است که در جریان بازی به آن می‌رسیم؛ چه در بخش محاسبه و چه در بخش تاکتیک.
* خود شما در بازی شطرنج تاکتیک ویژه‌ای دارید؟
- من تاکتیک خاصی ندارم اما همیشه بازی شطرنجبازان معروف را پیگیری می‌کنم ضمن اینکه مطالعات لازم را هم دارم؛ از این دو موضوع استفاده می‌کنم تا به نوآوری برسم و بتوانم با خلاقیت، کارم را ادامه دهم.
* برخی از حرکت‌ها در برخی رشته‌ها به نام افراد خاص ثبت شده است. چنین مسئله ای در شطرنج هم وجود دارد؟
- در شطرنج چیزی وجود دارد به نام «نوول تی» (novelty) یعنی اینکه وقتی حرکت جدیدی توسط یک شطرنج‌باز انجام می‌شود، آن حرکت به نام همان بازیکن مطرح می‌شود.
* چنین موردی برای شما اتفاق افتاده است؟
- بله؛ من مغز خیلی خلاقی دارم و روی تمام بازی‌ها و مطالعاتی که انجام می‌دهم، تمرکز دارم؛ به خوبی می‌توانم در هر بازی و برای هر حرکت ایده‌پردازی کنم.
* این ایده‌پردازی چقدر به قهرمانی شما در مسابقات قهرمانی جهان کمک کرد؟
- خیلی زیاد؛ در همین رقابت‌ها خیلی از حرکت‌های من توسط موتورهای شطرنجی قابل محاسبه نبود.
* در مورد این موتورهای شطرنجی توضیح می‌دهید؟
- موتورهای شطرنجی به نام «انجین» حرکت شطرنجبازان را به نوعی پیش‌بینی می‌کنند. مثلاً می‌گویند الان در این بازی بهترین حرکت برای این شطرنج‌باز چیست؛ این موتورهای شطرنجی در محاسبات مربوط به بازی‌های من گیج می‌شدند و نمی‌توانستند هیچ پیش‌بینی داشته باشند. خیلی وقت‌ها هم حرکتی را برای من پیش‌بینی می‌کردند که من چند حرکت قبل از آن انجامش داده بودم. ایده‌پردازی‌های من همیشه جلوتر از پیش‌بینی موتورهای شطرنج بود.
* مدیریت زمان هم یکی از ویژگی‌هایی است که در مورد شما وجود دارد.
- بله مدیریت زمانی خوبی دارم. نحوه فکر کردن من در بازی شطرنج استانداردهایی دارد. مثل خیلی‌ها برای هر حرکت فکر نمی‌کنم. معمولاً در هر بازی یک یا دو بار تمرکز می‌کنم، سپس طرح‌ها را در ذهنم می‌چینم و بازی را ادامه می‌دهم؛ این کمک می‌کند که سریع پیش بروم و در عین حال اشتباه هم نکنم، این‌گونه با کمبود وقت مواجه نمی‌شوم اما حریفانم با چنین مشکلی مواجه می‌شوند.
* فکر نمی‌کنید مطرح کردن این موضوعات، شیوه کار شما را لو بدهد؟
ـ نه همه می‌دانند من از چه شیوه‌ای استفاده می‌کنم. به هر حال بازی‌های من خیلی در دید است.
* با روشی که می‌گویید، طولانی‌ترین رقابتی که داشتید، چند ساعت به طول انجامید؟
- یک بازی داشتم که ساعت ۵ عصر شروع شد و ۱۲ شب به پایان رسید؛ این دیدار چند سال پیش در مسابقات قهرمانی زیر ۱۲ سال کشور برگزار شد و آخر هم هیچ نتیجه‌ای نگرفتم.
* کوتاه‌ترین رقابتی که داشتید چقدر زمانبر بود؟
- خیلی در ذهنم نیست اما بازی‌های ۳۰ یا ۱۵ دقیقه‌ای داشته‌ام چون بعضاً با افرادی بازی می‌کنیم که شطرنج را خیلی خوب نمی‌دانند و فقط مُهره جابجا می‌کنند. در کل این بحث بازی طولانی مهم‌تر است.
* به قهرمانی در مسابقات جوانان جهان بازگردیم. آنچه قهرمانی شما در این رویداد را ارزشمندتر کرد، این بود که پیش از دورِ پایانی، کسب آن را مسجل کردید.
- عزمم برای کسب این عنوان آن هم با حداکثر امتیاز خیلی جزم بود. من از ۱۰ مسابقه قبل در ۷ مسابقه قهرمان شدم؛ مصمم بودم که قهرمانی در این رویداد را هم کسب کنم. یک دور مانده به پایان مسابقات، دو امتیاز در جدول جلو بودم و اگر رقابت‌ها ۲ دورِ دیگر ادامه پیدا می‌کرد، باز هم قهرمان می‌شدم. اینکه بازیکنی پیش از اتمام مسابقات جهانی، قهرمانی خود را مسجل کند، خیلی نادر است. شاید قبل از من، ۳-۲ بار این اتفاق افتاده باشد.
* فکر می‌کنید مسیر فعالیت‌های شطرنجی شما چگونه باید طی شود تا این موفقیت‌ها تداوم داشته باشد؟
- من تا سوپراستاد بزرگ شدن فاصله زیادی ندارم؛ باید تمرکزم را بیشتر کنم. فدراسیون هم باید مربی سطح بالا جذب کند تا هم ملی‌پوشان از حضورش بهره ببرند و هم من؛ در همین مسابقات جهانی، شطرنجبازان ارمنستان، روسیه، گرجستان و ... با مربیان مطرحی آمده بودند. من هم نیاز دارم که در رویدادهای این‌چنینی، یک مربی همراه داشته باشم.
* اتفاقاً یکی از سؤالات مورد نظر در همین زمینه بود و اینکه فکر نمی‌کنید برای تکرار قهرمانی در این سطح، همراه داشتن مربی خوب خارجی از واجبات برای شما باشد؟
- دقیقاً همین‌طور است. من بعد از قهرمانی در مسابقات شارجه هم این درخواست را مطرح کرده‌ام. فکر می‌کنم حالا که قهرمانی‌های من متوالی شده است، خیالشان راحت شده که قهرمانی‌ام در رده بزرگسالان دور از دسترس نیست و می‌توانند با خیال راحت‌تر مربی خارجی برایم بگیرند.
* ظاهراً پروسه‌ای که برای قهرمانی بزرگسالان جهان باید طی شود، خیلی پیچیده است؟
- نفر اول مسابقات جوانان جهان مجوز حضور در جام‌جهانی را پیدا می‌کنند؛ یعنی الان من این مجوز را دارم. مسابقات جام‌جهانی اواخر سال ۲۰۱۹ در خانتی مانسیسک روسیه برگزار می‌شود. این مسابقات در تعداد مراحل زیاد و به صورت حذفی برگزار می‌شود و یک ماه هم ادامه دارد. نتیجه‌گیری در آن سخت است اما در هر صورت دو نفر اول به جدول کاندیداها صعود می‌کنند تا در این جدول با ۶ نفر دیگری که بر اساس فاکتورهایی مثل ریتینگ و مقام‌های به دست آمده در مسابقات مختلف، انتخاب شده‌اند، رقابت کنند. نفر برتر این جدول ۸ نفره با قهرمان سال گذشته رقابت می‌کند و این‌گونه قهرمان جدید جهان مشخص می‌شود.
* فکر می‌کنید به این مرحله برسید؟
- بله؛ اگر در خانتی مانسیسک نتوانم مجوز لازم برای ادامه این مسیر را بگیرم، حتماً در جام جهانی دوره بعد به آن می‌رسم.
* در کل فکر می‌کنید تا چند سال دیگر این قهرمانی را به دست بیاورید؟
- چهار سال دیگر.
* هیچ یک از شطرنجبازان ایران تاکنون سوپر استاد بزرگ نشده‌اند، اما شما تا کسب این عنوان هم فاصله زیادی ندارید؟
- بله خیلی نزدیک به کسب این عنوان هستم و فقط ۱۵ واحد ریتینگ مانده تا آن را به دست بیاورم. من الان ريتینگ ۲۶۸۵ هستم؛ شطرنج‌بازانی که ریتینگ ۲۷۰۰ به بالا داشته باشند، سوپر استاد بزرگ می‌شوند.
* فکر می‌کنید این عنوان سوپر استاد بزرگی چه زمانی به دست می‌آید؟
- خیلی نمانده است، ما چند روز دیگر با تیم ملی در المپیاد جهانی شرکت می‌کنیم و در همین المپیاد آن را به دست می‌آورم. البته به همه قول داده بودم که تا پایان امسال سوپر استاد بزرگ شوم اما همه چیز خیلی زود پیش رفت.
* احیاناً این موفقیت‌های متوالی باعث مغرور شدن شما نمی‌شود؟
- نه من خیلی ریلکس‌تر از این حرف‌ها هستم، واقعاً هدفم خیلی بزرگتر از آن است که با این عنوان‌ها و موفقیت‌ها قانع شوم.
* هدف نهایی شما در شطرنج چیست؟
- اینکه ریتینگ ۲۹۰۰ را بگیرم، تا حالا هیچ شطرنج‌بازی در دنیا به این ریتینگ نرسیده است. بالاترین ریتینگ «کارسن»که قهرمان جهان است، ۲۸۸۹ بود، بعد هم که دچار افت شد و الان ۲۸۳۰ است.
* این محاسبه امتیازات برای تعیین ریتینگ چگونه است؟
- بردها و باخت‌ها در هر رویداد تعیین‌کننده است. به واسطه هر برد، امتیاز می‌گیریم و با هر باخت هم با کسر امتیاز مواجه می‌شویم اما اینکه حریف ما چه واحد ریتینگی داشته باشد، خیلی زیاد تعیین‌کننده است. در کل کار خیلی راحتی نیست؛ همین که من الان در هر مسابقه ۳۰-۲۰ ریتینگ می‌گیرم، عجیب است.
* ریتینگ ۲۹۰۰ که هدف نهایی شما در شطرنج به حساب می‌آید، چه زمانی محقق می‌شود؟
- این را دیگر واقعاً نمی‌دانم، در اوج شطرنج هم باشید کسب این ریتینگ خیلی سخت است. همانطور که گفتم سطح بازیکن حریف هم در کسب امتیاز و ریتینگ خیلی تأثیرگذار است.
* بزرگترین شطرنج‌بازی که دوست دارید روی یک میز با آن رقابت کنید، چه کسی است؟
- کرامینک است که فکر می‌کنم در همین المپیاد جهانی با او رقابت داشته باشم چون هر دو روی میز یک هستیم.
* اخیراً به شما لقب «فیل شطرنج» و «غول شطرنج» را داده‌اند، نظرتان چیست؟
- لقب «فیل شطرنج» را اصلاً دوست ندارم؛ فقط یک نفر گفت که خودم از آن استقبال نکردم. در مسابقات جهانی هم رسانه‌های خارجی به من لقب «غول شطرنج» را دادند. با موضوع لقب دادن به ورزشکاران خیلی موافق نیستم اما در کل غول شطرنج از فیل شطرنج برایم جالب‌تر بود.
* در رده‌بندی فدراسیون جهانی شطرنج، شما ماهها است که صدرنشین بازیکنان ایرانی هستید.
- بله؛ ماهها است که این جایگاه را دارم و هربار هم آن را تثبیت می‌کنم. اوایل امسال ریتینگ ۲۶۱۵ بودم که مثلاً با آن، جایگاه ۱۳۰ را می‌توان در جهان داشت. طی این چند ماه گذشته با افزایش ریتینگ خود به ۲۶۸۵، جایگاهم را به رده ۵۵ جهان رساندم. «کارلسن» که قهرمان جهان است، طی سه سال و سه ماه توانست از ریتینگ ۲۵۰۰ به ۲۶۹۰ که تقریبا موقعیت فعلی من است، برسد اما من در طول مدت خیلی کمتر؛ همین موضوع به من انگیزه می‌دهد.
* در شطرنج پدیده‌ای به اسم دوپینگ وجود دارد؟
- دوپینگ نداریم اما مقوله‌ای به اسم تقلب وجود دارد که بابت آن کمیته ضد تقلب هم فعالیت می‌کند.
* تقلب در شطرنج به چه صورت انجام می‌شود؟
- از همان موتورهای شطرنج برای تقلب استفاده می‌کنند. برخی شطرنجبازان با کمک آن، حرکت‌های خود را انتخاب می‌کنند اما اگر برگزارکنندگان مسابقه به این موضوع پی ببرند، با آنها برخورد می‌شود. علاوه بر این در بسیاری از رویدادهای بزرگ، بازیکنانی که روی میز اول بازی دارند، به کمیته ضد تقلب احضار می‌شوند تا چک شوند.
* تاکنون موردی بوده که بازیکنی به دلیل این مسئله جریمه شده باشد؟
- یک بازیکن گرجستانی چند دوره متوالی در مسابقات مختلف قهرمان شد و به واسطه آن جوایز زیادی هم گرفت درحالی‌که اصلاً در این سطح نبود. بعد که حساسیت روی او بیشتر شد، در کمیته ضد تقلب وضعیتش مورد بررسی قرار گرفت و مشخص شد که در تمام مسابقات تقلب کرده است؛ عناوینش پس گرفته و جریمه هم شد.
* می‌گویند شطرنج باعث خلاقیت ذهن می‌شود؛ این موضوع چقدر در مورد شما صدق می‌کند یا اینکه در کل خلاق بودن خود شما به موفقیت‌هایتان کمک کرده است؟
- به نظرم ذهن خلاق خودم باعث پیشرفتم شده است. همان زمان که کتاب‌های شطرنج را مطالعه می کردم، حرکت‌های جدید برای خودم ابداع می‌کردم. خیلی‌ها هم می‌گویند ایده‌های من از ایده‌های مطرح شده در این کتاب‌ها قوی‌تر است.
* نقش خانواده در کشف استعداد یک فرد برای شطرنج چقدر تأثیرگذار است؟
- اول اینکه فاکتور علاقه مهم است. من خودم وقتی به هیات شطرنج می‌رفتم، دوست داشتم همان‌جا بمانم. پدر و مادرم به شوخی به مسئول هیات می‌گفتند برای من رختخواب بیندازند تا همان‌جا بخوابم. بنابراین اول باید علاقه‌مند بود. بعد از آن هم خانواده‌ها نباید از هزینه دریغ کنند. خیلی از استعدادها که شکوفا نمی‌شود، دلیلش ترس از هزینه است.
* این هزینه بیشتر در چه زمینه‌ای باید انجام شود؟
- برای حضور در کلاس و رقابت‌های مختلف باید هزینه کرد. من خودم ابتدای کار، بازیکن قوی نبودم اما پدرم در یک مقطع احساس کرد که حضور در یک مسابقه جهانی برایم لازم است و به همین دلیل من را راهی مسابقات نوجوانان جهان در اسلوونی کرد و خودش هم با من آمد درحالی‌که هزینه هر یک ۱۱ - ۱۰ میلیون تومان بود. همین اعزام‌ها و حمایت‌ها کمک کرد تا به اینجا برسم.
* بدترین باختی که متحمل شدید، چه بود؟
- دو سال پیش در مسابقات قهرمانی جهان اگر در دورِ آخر می‌بردم، جزو سه نفر برتر می‌شدم اما باختم و بابت آن خیلی ناراحت بودم. مدام سرم پایین بود، در این حالت از من عکس‌هایی گرفته شده بود. اتفاقاً امسال بعد از قهرمانی، همان عکس را کنار عکس دو سال پیش خود گذاشته بودند.
* تاکنون شطرنج سیمولتانه بازی کرده‌اید؟
- بله؛ در گرگان همزمان با ۱۰۰ نفر بازی همزمان داشتم و برنده شدم.
* در مورد شطرنج یک اتهامی که وجود دارد، این است که می‌گویند نمی‌توان آن را به عنوان یک رشته ورزشی به حساب آورد، چون فعالیت بدنی ندارد؛ چه دفاعی از این موضوع دارید؟
- من دفاعی ندارم. افرادی که این صحبت را مطرح می‌کنند، باید به این توجه کنند که شطرنج چه ویژگی‌هایی دارد. کسی که نخواهد سختی‌های این رشته را بپذیرد، با هیچ توجیه و زبانی نمی‌پذیرد.
* این افراد چون شطرنج فعالیت جسمانی زیادی ندارد، چنین طرز فکری دارند.
- شطرنج یک ورزش فکری است که در آن مغز به شدت درگیر است. من یکجا خواندم که شطرنج جزو سه رشته سخت است. اگر اشتباه نکنم در این طبقه‌بندی، تنیس، شطرنج و بدمینتون، اول تا سوم بودند.
* در کل فعالیت شطرنج و موفقیت در آن، چقدر به آمادگی جسمانی ربط دارد؟
- آمادگی جسمانی خیلی لازم است. آنهایی که از این آمادگی برخوردار نیستند در جریان بازی کم می‌آورند چون به واسطه چند ساعت متوالی نشستن، خسته می‌شوند و این خستگی غالب شده و باعث می‌شود مرتکب اشتباه شوند.
* پس شما هم باید فعالیت جسمانی دارید؟
- بله؛ ورزش می‌کنم، فوتسال بازی می‌کنم؛ غذا هم زیاد می‌خورم (با خنده)، عاشق فوتبال هستم و به شدت استقلالی.
* چقدر پیگیر نتایج استقلال هستید؟
- خیلی‌زیاد؛ حتی به استادیوم هم می‌روم و جزو کسانی هستم که صورتم را رنگ می‌کنم و کلاه و پرچم استقلال را هم همیشه دارم و یک هوادار تمام عیار هستم.
* شفر سال گذشته با استقلال نتیجه خوبی گرفت اما فعلاً شرایط این تیم خوب نیست. فکر می‌کنید دوباره این مربی و استقلال با هم بتوانند به نتایج خوب برسند؟
- بله؛ شفر باید ترکیب تیم را پیدا کند، بعد از آن کارش راحت‌تر می‌شود. سال گذشته استقلال با یک ترکیب منظم پیش رفت و نتیجه هم گرفت؛ الان مُهره‌ها در این تیم مدام در حال جابجا شدن هستند.
* به نظر شما شفر باید کدام بازیکن را حفظ می‌کرد؟
- کاوه رضایی؛ من عاشق این بازیکن هستم و فکر می‌کنم اگر همچنان در استقلال بود، خیلی شرایط بهتر از این می‌شد.
* در مجموع یک انسان کاملاً ریلکس و بدون استرس هستید و به نظر می‌رسد این مهم‌ترین عامل در موفقیت‌های شما است؟
- بله؛ خیلی‌ها مشکل کنترل هیجان و استرس دارند و آن را مثلاً با تکان دادن متوالی پاهایشان نشان می‌دهند اما من کاملاً آرام هستم، روی خودم و احساساتم تسلط کامل دارم.
* سؤال پایانی، بحث درس و سربازی شما در چه مرحله‌ای به سر می‌برد؟
- هنوز برای دانشگاه تصمیمی نگرفته‌ام. در مورد سربازی هم باید پیگیری کنم. می گویند چون قهرمانی من در رده سنی جوانان است شاید برای معافیت از سربازی پذیرفته نباشد اما به نظرم منطقی نیست. مثلا در کشتی که چند وزن دارد، قهرمان هر وزن از سربازی معاف می شود حال تصور کنید یک نفر بین شطرنجبازان کل کشور قهرمان جهان شود و همین یک نفر می تواند از سربازی معاف شود با این حال برای او رده سنی تعیین می کنند. امیدوارم مسئولان به این موضوع رسیدگی کنند.