فوتبال در سینما؛ ما راضی، اونا راضی، بی‌خیال ناراضی

بعد از کلی بحث و گمانه‌زنی روز یکشنبه ۲۰ خرداد قرار است آخرین جلسه تصمیم‌گیری در مورد پخش بازی‌های جام جهانی در سینماها، در شورای عالی اکران برگزار شود. در حالی که پیش از این به نظر می‌رسید پخش بازی‌ها قطعی شده، اما گویا هنوز نحوه انجام کار و جزئیاتی مثل قیمت بلیط و امثالهم دقیقا مشخص نیست. اصلا هم بعید نیست که به یک‌باره ببینیم ماجرا منتفی است و همه فوتبال‌دوستان بمانند توی خماری. کم از این موارد نداشتیم در چند سال اخیر. البته بهتر است فعلا بی‌خیال نفوس بد زدن بشویم و امیدوار باشیم که همه‌چیز در نهایت ختم به خیر شود.

پخش مسابقات فوتبال از سینما اتفاق مبارکی است که می‌تواند جو هیجان‌انگیزی بر جامعه حکم فرما کند. می‌تواند تابوی نشستن زن و مرد کنار هم برای تماشای فوتبال را در محیط عمومی بشکند. می‌تواند به بعضی‌ها نشان دهد که این اتفاق اصلا چیز عجیبی نیست. نه مشکلی بوجود می‌آورد، نه کسی منقلب می‌شود و نه کسی مورد اذیت و آزار قرار می‌گیرد. گرچه چند تن از سینماگران نسبت به این اتفاق اعلام موضع منفی کردند، اما تعداد موافقان و طرفداران این طرح انقدر زیاد هستند که خیلی جای بحثی باقی نمانده. اما باید ببینیم چرا برخی از فیلمسازان و تهیه‌کنندگان و اهالی سینما با پخش بازی‌ها در سالن سینما مشکل دارند. در حالی که گفته می‌شود تنها ۶ بازی از مسابقات در سینماها پخش می‌شود و این شش بازی یعنی شش سانس سینما در طول یک‌ماه، دلیل مخالفت برخی‌ها برای مخاطبان مشخص نیست. کارگردانانی مثل مصطفی کیایی، در اظهارنظرهای خودشان به این موارد اشاره می‌کنند که سینما جای فیلم است و استادیوم جای فوتبال. در واقع بیشتر مخالفان با همین فرمان وارد بحث می‌شوند و دقیقا مشخص نیست که چرا سینما جای فیلم است و استادیوم جای فوتبال. این که از ابتدای اختراع این دو صنعت وضع به همین منوال بوده دلیل محکمی برای ادامه این مسیر نیست. این‌ها تمامش قراردادهایی است که ما خودمان وضع کرده‌ایم. و این نه به معنای درست بودن قطعی و نه به معنای تغییرناپذیری است. همان‌طور که در همه جای دنیا استادیوم می‌شود محل برگزاری کنسرت و کمپین‌های تبلیغاتی و محل اجتماعات و سخنرانی‌ها، سینما هم می‌تواند بشود محل پخش مسابقات جام جهانی.

اصلا اگر کمی با خودمان منصف باشیم، خداوکیلی فوتبال دسته‌جمعی نگاه کردن کجا و تکی نگاه کردن کجا. بیاییم فکر کنیم چرا استادیوم‌ها ساخته شدند و چرا جایگاه تماشاگران دارند. دور هم جمع شدن، اجتماع، باهم بودن چیزهایی است که فارغ از فوتبال چیز خوبی است. در حالی که جامعه ما هر روز در حال از هم گسسته‌تر شدن است، انجام یک فعل به صورت دسته‌جمعی ولو برای دیدن فوتبال نباید انقدر برای بعضی از اهالی فرهنگ سخت به نظر برسد.

بحث دیگری که مطرح می‌شود بحث عدم صدور مجوز برای کافه‌ها به منظور پخش بازی‌هاست. چند نفری از دوستان منتقد و ژورنالیست در یادداشت‌هایی جداگانه به این مساله پرداخته‌اند و صدور مجوز برای سینما و عدم صدور برای کافه‌ها را مربوط به مسائل مافیایی دانسته‌اند. در وهله اول همین چند روز پیش نیروی انتظامی اعلام کرد که مشکلی برای پخش بازی‌ در کافه‌ها ندارد. البته بعضی از دوستان می‌گویند نمی‌شود به این نقل قول‌ها خیلی دلخوش کرد، کما اینکه می‌دانیم در ایران همیشه نیروهایی هستند که فارغ از نیروهای رسمی کشور مثل نیروی انتظامی به صورت خودسر عمل می‌کنند و بعید نیست اگر هنگام پخش یک بازی چند نفر از همین افراد تشخیص دهند که دیگر نباید بازی‌ها در کافه پخش شود، به صورت خودجوش وارد عمل شوند و همه‌چیز را کان لم یکن بکنند. نمونه‌اش را بارها هنگام برگزاری کنسرت‌ها و اجرای تئاترهای مجوزدار در شهرهای مختلف دیده‌ایم. به شخصه نگرانی دوستان منتقد را درک می‌کنم. اما باید توجه داشت که جنگیدن برای محکم کردن یک حق قانونی و منطقی که همان پخش بازی‌ها در کافه است نباید به قیمت از بین رفتن یک حق دیگر تمام شود. اینکه کسی بخواهد به خاطر دفاع از کافه‌ها یک فرصت دیگر را از بین ببرد اصلا منطقی به نظر نمی‌رسد. دوستان مدافع حقوق کافه‌ها درست مثل دانش‌آموزانی هستند که وقتی خودشان نمره پایین می‌گیرند دوست دارند همه نمره پایین بگیرند. دوستان معتقد به ضرب‌المثل «دیگی که برای من نجوشه می‌خوام سر سگ توش بجوشه»!

امیدواریم روز یکشنبه بعد از جلسه شورای عالی اکران خبرهای خوبی به گوش هم اهالی فوتبال و هم اهالی منطقی و گشاده‌روی سینما برسد. کسانی که می‌توانند فارغ از جزم‌اندیشی و خودخواهی مسائل را تحلیل کنند و وقتی می‌بینند که این‌همه آدم مشتاق هستند و دوست دارند در سالن سینما بازی‌های جام جهانی را در کنار دوستان و عزیزانشان ببیند، با روی خوش از امکاناتی که در اختیار دارند در جهت رفاه حال مردم دریغ نمی‌کنند. حالا امکان دارد بعضی‌ها بگویند که این وضعیت به نفع سینماداران در جهت افزایش درآمد آن‌هاست. باید به این دوستان بگوییم چه اشکالی دارد که آن‌ها هم از این قضیه ذی‌نفع شوند. به قول معروف سفره‌ای است که باز شده تا هرکس با توجه به نیازهایش از آن متنفع شود. عاشقان فوتبال می‌توانند در شرایطی عالی یک بازی فوتبال را تماشا کنند، سالن‌داران از اینکه به جای پاساژ و قلیان‌سرا و گیم‌نت، سالن سینما زده‌اند احساس پشیمانی نمی‌کنند، اهالی سینما از اینکه بعضی از مردمی که تا به حال پایشان به سینما باز نشده می‌آیند و توی سالن می‌نشینند راضی‌اند، چون امکان دارد بعضی از همین آدم‌ها از فضای موجود لذت ببرند و بخواهند دوباره نشستن روبروی پرده نقره‌ای را تجربه کنند. خلاصه که تقریبا همه راضی‌اند.