تاریخچه
فیفا در 1992 استفاده از رنکینگ را شروع کرد و تاکنون 6 تیم آرژانتین، برزیل، فرانسه، آلمان، ایتالیا و اسپانیا صدرنشین آن بودهاند. تعیین جایگاه تیمها در رنکینگ براساس سیستم امتیازدهی خاص فیفا است که براساس نتایج تیمها در مسابقاتی که فیفا آنها را به رسمیت میشناسد، تعیین میشود. این ردهبندی تا جام جهانی 2006 براساس نتایج 8 سال گذشته تیمها بود ولی خیلیها معتقد بودند بازتاب درستی از کیفیت تیمها نیست و برای اینکه موثرتر و واقعیتر شود، بعد از جام جهانی، عملکرد تیمها در 4 سال گذشته تقلیل پیدا کرد.
نحوه محاسبه
فیفا همچنین بعد از جام 2006 نحوه محاسبه امتیازات را هم سادهتر کرده است و مثلا میزبانی یا میهمانی و تعداد گلهای زده دیگر تاثیری ندارند. در نهایت عوامل مختلفی برای یک دیدار در نظر گرفته میشوند و با ضرب آنها در یکدیگر، امتیاز نهایی به دست میآید.
1-پیروزی، تساوی یا باخت
برای برد 3، تساوی یک و باخت صفر امتیاز در نظر گرفته میشود. اگر بازی مساوی شود و یک تیم در ضربات پنالتی پیروز شود، برنده 2 و بازنده یک امتیاز میگیرند.
2-اهمیت بازی
بازیهای مختلف، اهمیت مختلفی برای تیمها دارند. بنابراین فیفا به مسابقات دوستانه یک، مقدماتی جام جهانی یا جام ملتها 5/2، مرحله نهایی جام ملتها یا جام کنفدراسیونها 3 و مرحله نهایی جام جهانی 4 امتیاز میدهد.
3-قدرت حریف
روشن است که پیروزی برابر یک حریف درجه یک با ارزشتر است تا شکست دادن یک حریف کوچک. فرمول محاسبهاش هم این طور است: (رنکینگ حریف -200) تقسیم بر 100.
استثنا هم وجود دارد. قدرت تیم اول دنیا همان عدد 2 و قدرت تیمهای رده 150 و پایینتر، 5/0 حساب میشود. برای نمونه اگر حریف در رنکینگ فیفا هشتم باشد، نحوه محاسبه آن به این ترتیب است: (8-200) تقسیم بر 100 که میشود 92/1.
4- قدرت منطقهای
فیفا برای منطقهای که تیمها در آن هستند هم ضریب قایل شده. تیمهای اروپایی ضریب یک، آمریکای جنوبی 98/0 و کونکاکاف، آفریقا، آسیا و اقیانوسیه ضریب 85/0 را دارند. وقتی 2 تیم با هم روبرو میشوند، ضریب منطقهای آنها را با هم جمع و تقسیم بر 2 میکنند.
5-زمان
بازیهایی که در 4 سال گذشته (48 ماه) برگزار شدهاند در رنکینگ محاسبه میشوند و برای مسابقاتی که به تاریخ فعلی نزدیکتر است، ضریب بزرگتری در نظر گرفته شده تا ردهبندی تیمها بیشتر به واقعیت نزدیک باشد. بنابراین بازیهای 12 ماه گذشته ضریب یک، بین 12 تا 24 ماه گذشته ضریب 5/0، بین 24 تا 36 ماه گذشته ضریب 3/0 و بین 36 تا 48 ماه گذشته ضریب 2/0 دارند. یکی از دلایل اینکه تیمها در آخرین رنکینگ امتیاز منفی میگیرند (یعنی از امتیازشان کم میشود) این است که در آخرین ردهبندی اعلام شده، چند بازی تیم که قبلا ضریب مثلا یک داشتهاند، ضریب 5/0 میگیرند و بنابراین امتیازات متعلق به آنها نصف میشود و در مجموع امتیازات تیم کم میشود.
فرمول نهایی
اعداد حاصل از عناصر شماره یک تا 4 را در هم ضرب میکنند و عدد به دست آمده را ضرب در 100 میکنند. نتیجهنهایی را هم به نزدیکترین عدد سالم رند میکنند که میشود امتیاز یک تیم از یک مسابقه. بعد با این فرض که هر تیم سالانه حداقل 5 بازی انجام میدهد، از امتیازات سالانه هر تیم میانگین میگیرند و در ضریب سالانه (یعنی عنصر شماره 5) ضرب میکنند و نتایج 4 سال را با هم جمع میکنند که میشود امتیاز نهایی یک تیم.
مثال
تیم A در رنکینگ دنیا دوم است و از کنفدراسیونی است که قدرت منطقهای آن یک در نظر گرفته شده. تیم B هم در رنکینگ 188 است و قدرت منطقهایاش 88/0 است. بازی دوستانهای بین آنها برگزار میشود و A با نتیجه 2-یک پیروز میشود. به کشور A به خاطر برد 3 امتیاز، به خاطر بازی دوستانه یک امتیاز، به خاطر قدرت حریف 5/0 امتیاز و به خاطر قدرت منطقهای 94/0 امتیاز (میانگین قدرت منطقهای 2 کشور) داده میشود و همه در 100 ضرب میشوند که حاصل 141 امتیاز است اما تیم B چون باخته، صفر امتیاز میگیرد که ضرب صفر در سایر عناصر همان صفر میشود، یعنی به تیم B امتیازی نمیسد.
جایزه
هر سال فیفا 7 بازی که کشورها در آن بهترین امتیازات را گرفتهاند در نظر میگیرد و به کشوری که جمع امتیازاتش در این 7 مسابقه بیش از بقیه باشد، جایزه تیم سال را میدهد. در 2009، اسپانیا، برزیل و هلند به ترتیب اول تا سوم شدند.
تاریخ انتشار
رنکینگ فیفا ماهانه و معمولا چهارشنبهها منتشر میشود. آخرین مهلت برای اینکه امتیاز بازیها در ردهبندی منظور شود هم پنجشنبه قبل از اعلام فهرست است.