درحالیکه رقابت‌های جام‌جهانی برزیل از ۴۷ روز آینده آغاز خواهد شد،
فدراسیون پزشکی ورزشی به ملی‌پوشان و مسافران اعزامی به این رقابت‌ها در
خصوص شیوع بیماری‌ای به نام تب دانگ هشدارهایی را داده است که در زیر
می‌خوانید:
"این بیماری برای اولین بار در سال 1950 طی یک همه گیری
در فیلیپین و تایلند شناخته شد به همین دلیل به تب فیلیپینی، تب تایلندی یا
تب خونریزی دهنده آسیای جنوب شرقی نیز مشهور است.
میزان شیوع در جهان
5/2
میلیارد نفر از مردم جهان (40 درصد جمعیت جهان) در معرض ابتلاء به این
بیماری هستند و در بیش از 100 کشور جهان این بیماری وجود دارد و سالانه
حدود 400 میلیون نفر در جهان به این بیماری مبتلا می شوند. هر چند در ایران
تاکنون مواردی از این بیماری مشاهده نشده ولی با توجه به شیوع زیاد آن در
پاکستان، احتمال ورود این بیماری در 4-2 سال آینده به ایران وجود دارد.
میزان شیوع تب دانگ در برزیل
شیوع
تب دانگ از 30 سال قبل در کشور برزیل زیادتر شده و 157 شهر در برزیل
همواره در معرض خطر این بیماری هستند و در سال 2013 میلادی 573 نفر و در
سال 2012 نیز تعداد 280 نفر در اثر ابتلا به این بیماری فوت کردند. در سال
2013 به دلیل بروز یک همه گیری شدید در ایالت ریودو ژانیرو بیش از 120 نفر
جان سپردند. در شهرهایی چون سالوادور، فورتالزا و ناتال که در مناطق
گرمسیری هستند احتمال شیوع بیماری بالاست.
کشورهای در معرض خطر تب دانگ
این
بیماری در کشورهای گرمسیری و نیمه گرمسیری به ویژه در کشورهای آسیای جنوب
شرقی بیشترین شیوع را دارد و در قاره های آمریکا، آسیا، آفریقا و اقیانوسیه
وجود دارد. کشورهایی که در معرض ابتلا به این بیماری هستند عبارتند از:
تایلند، فیلیپین، مالزی، اندونزی، سنگاپور، بنگلادش، سریلانکا، چین، هند،
عربستان، پاکستان، برزیل، منطقه کارائیب، هائیتی، مکزیک، کوبا، آمریکای
لاتین و جنوبی.
سن ابتلا به بیماری تب دانگ
هر چند بیشترین خطر شیوع برای کودکان زیر 10 سال است ولی در جوانان، بالغین و سالمندان نیز از شیوع بالایی برخوردار است.
سیر بیماری تب دانگ
پس
از اینکه پشه آیدس نیش خود را وارد بدن انسان کرد به مدت 2 الی 7 روز در
حالت کمون می ماند و علائم تب دانگ از روز هشتم الی دهم در بدن انسان آغاز
می شود و در این مدت قابلیت انتقال خود توسط پشه به فرد دیگر را دارد و به
مدت 2 الی 4 روز نیز تب شدید تا 41 درجه ایجاد می شود. طول مدت بیماری دانگ
تا دو هفته است و اگر در طی این مدت آسیب جدید یا مرگ رخ ندهد پس مادام
العمر نسبت به یکی از چهار نوع ویروس تب دانگ که مبتلا شده باشد ایمن می
شود.
ویروس آیدس دارای چهار زیر گروه است و به دو نوع ساده و
خونریزی دهنده تقسیم بندی می شود و در نوع خونریزی دهنده احتمال مرگ بین 2
تا 20 درصد مبتلایان است.
علائم تب دانگ
علائم
تب دانگ بستگی دارد که آیا فرد به بیماری ساده تب دانگ مبتلا شده باشد و
یا به نوع خونریزی دهنده و شروع بیماری شبیه علائم یک سرماخوردگی و یا
آنفلوانزا می باشد و به تدریج به شدت بالاتری می رسد. عوارض تب دانگ در
مجموع عبارتند از:
تب، سردرد، درد شدید پشت چشم، قرمزی و درد گلو،
درد عضلانی، خستگی و ضعف بدن، استفراغ، درد شکمی، کهیر، بثوراث زیر جلدی،
قرمزی چشم ها و صورت و کف دست و پا، تاولهای قرمز یا بنفش رنگ زیرپوستی،
کبودی بدن، مدفوع سیاه و سفید، خونریزی از دهان، لثه و بینی، اسهال خونی،
کاهش شدید نبض و فشارخون، بزرگی غدد لنفاوی گردن و کشاله ران، التهاب ریه،
قلب و کبد و نارسایی گردش خون، تشنج، شوک و مرگ.
راههای تشخیص بیماری تب دانگ
از
طریق معاینات بالینی و آزمایشات خونی و شرایط جغرافیایی فرد بیمار می توان
به جمع بندی تشخیصی رسید البته چهار نوع تب ویروسی خونریزی دهنده را باید
از هم تشخیص افتراقی داد که عبارتند از: تب دانگ، تب کنگو، تب کریمه، تب
دره ریفت.
درمان تب دانگ
از
آنجائیکه عامل این بیماری نوعی ویروس است پس به درمان آنتی بیوتیکی نیازی
نیست. بهترین درمان تب دانگ، مصرف داروهای ضد تب و ضد درد و جبران مایعات
از دست رفته با سرم و استراحت و بستری در بیمارستان مجهز می باشد.
اگر
بیمار وارد مراحل خونریزی و شوک شده باشد بایستی علاوه بر تزریق خون و سرم
حاوی داروهای ضد درد و ضد استفراغ و مواد غذایی تزریق نمود. در مواردی که
ذات الریه شدید با علائم تنفسی رخ دهد پس اکسیژن درمانی نیاز می باشد و
برای درد و تب می توان از استامینوفن کدئین استفاده نمود و از مصرف آسپرین و
بروفن و داروهای خانواده آسپرین پرهیز شود.
راههای پشیگیری از تب دانگ
بهترین روش پیشگیری و کنترل تب دانگ، مبارزه با پشه های ناقل است و رعایت موارد زیر توصیه می‌شود:
رعایت
بهداشت فردی و مصرف آب آشامیدنی معدنی و استریل، زیرا برخی از آبهای راکد و
استخرها و یا مخازن آب شهری و یا ظروف دست ساز سفالی و یا پلاستیکی همگی
می توانند محلی مناسب برای رشد پشه آیدس باشند. زیرا در مکانهایی که
لاستیکهای فرسوده ماشین و زباله های شهری در جوار آبهای راکد باشند رشد و
تکثیر پشه ها شایع است.
استفاده از توری اتاق، پشه بند، اسپری پشه کش در مناطق و شهرهای درگیر بسیار ضرورت دارد.
پوشیدن
لباسهای آستین بلند و عدم استفاده از شلوارک های تابستانی می تواند عامل
مهمی باشد که پوست بدن در معرض مستقیم پشه آیدس نباشد.
واکسن تب دانگ
از
حدود 15 سال قبل دانشمندان اقدامات ارزشمندی برای تولید واکسن ضد تب دانگ
انجام دادند تا اینکه گروهی از پژوهشگران موسسه بوتانان برزیل همراه با
محققین موسسه ملی بهداشت آمریکا بطور مشترک به مراحل انتهایی تولید انبوه
واکسن مربوطه رسیده اند و انتظار می رود حداکثر تا سال 2015 در جهان توزیع
شود.